Wybe van der Meer

Wybe Jelles van der Meer sr.

Timmerman, architect, musicus en dichter

zijn gebouwen muziek gedichten Katholieke gebouwen het boek

Architect bij profession, musician by nature, booklover by pleasure, writer by hobby.

De subtitel van een interview met Wybe. Hij was graag muzikant geworden naast zijn werk als architect maar een beginnende doofheid had als gevolg dat hij de viool moest neerleggen. Het instrument waarop hij graag speelde sinds hij als jonge jongen les had gehad van de dorpspastoor in Friesland. Daarnaast las hij veel en in verschillende talen Frans, Duits, Engels, Nederlands en Fries. Zowel zijn geschreven als gecomponeerde werk werd uitgegeven in Nederland en de VS.

Wybe van der Meer Sr. was van beroep architect (BNA en A.I.A). In de VS ontwierp hij veel gebouwen voor de Katholieke kerk in Rockford en omgeving, scholen, kloosters en kerken, maar ook woonhuizen en winkelpanden. Op de kaart onderaan de bladzijde kunt u ze terugvinden. Daarnaast schreef hij muziekstukken en gedichten (Fries, Engels en Nederlands). Hij had twee dochters (9/7/1921 / F / VAN DER, MEER JULIA CLEMENTIN / VAN DER, 7/3/1923 / F / VAN DER, MEER JOHANNA) en een zoon (Wybe Jelles van der Meer 12 Feb 1928 - 27 Jan 1995 Kerville, Texas).

Wybe vertrok in 1906 vanuit Woudsend naar de Verenigde Staten. In november 1906 voer hij met de Statendam van Rotterdam naar New York. Volgens de passagierslijst, waarop hij als dertiende vermeld staat, was hij ongehuwd en werkte hij als timmerman. In de VS ging hij naar een vriend, H. Jollema, die op 813 Grand Avenue in Grand Rapids, Michigan woonde. Vanaf 1907 woonde Wybe in Grand Rapids.

Op de notariële akte van december 1908, waarin de boedelscheiding na het overlijden van zijn vader wordt vastgelegd, staat dat hij woont in Grand Rapids, Michigan, maar op dat moment in Woudsend verblijft. Wanneer hij precies terugkeerde naar de Verenigde Staten is onbekend.

Op 16 maart 1911 staat hij vermeld als William W.J. van der Meer op de passagierslijst van de Saint Louis vanuit Southampton. Volgens de lijst is zijn woonplaats nog steeds Grand Rapids, maar hij reist door naar Chicago. Hij is dan 27 jaar en 8 maanden oud. In Chicago volgt hij een opleiding tot architect aan het Chicago Technical College. Na zijn studie geeft hij les (op welk gebied precies is onbekend, net als bij zijn broer Lambertus) in de jaren tot de Eerste Wereldoorlog.

Het volgende citaat uit het National Register of Historic Places suggereert dat hij voor zijn vertrek naar de VS al een architectuuropleiding in Nederland heeft gevolgd (BNA):

"As part of his instruction in the Netherlands, Van der Meer would have been educated in the architecture of the Gothic builders. His training in the Gothic was not simply confined to the classroom however; it would have included firsthand knowledge of the great Gothic churches through actual, personal experience."

Toch werkte hij in zijn beginjaren in de VS als timmerman, of gaf dit in ieder geval als beroep op. Uit een interview (zie hieronder) blijkt dat hij in zijn jonge jaren heeft gestudeerd in Nederland, Frankrijk en Duitsland.

Op 1 september 1914 staat hij weer op een passagierslijst, nu van de Rijndam. Hij is dan nog ongetrouwd (31 jaar oud) en woont in Chicago. Zijn naam is enigszins verkeerd gespeld als Wyve Julius van der Meer. Als adres in Nederland geeft hij Transvaalstraat 32I in Amsterdam op, waar vermoedelijk zijn moeder woont, waarschijnlijk bij zijn broer Lambertus. Lambertus was docent aardrijkskunde in Amsterdam en later conrector in Hilversum. Op deze lijst vermeldt Wybe zijn beroep als architect.

Op 6 oktober 1915 krijgt hij het Amerikaans staatsburgerschap en voor de reis in 1920, naar zijn bruiloft in Amersfoort, moet hij nog een paspoort aanvragen. In 1919 verhuist hij naar Aurora, Illinois en werd hij lid van de Illinois Society of Architects.

Op 18 september 1919 opende W. J. van der Meer, die de afgelopen twee jaar al als architect in Rockford werkzaam was, zijn nieuwe kantoor aan 209 Rockford Trust. Hij is al geruime tijd een opgeleide architect (BNA) en heeft meegewerkt aan diverse grote projecten in Rockford en Chicago. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werkte hij bij de bouwafdeling van het Amerikaanse leger, waar hij fungeerde als bouwmeester/opzichter (constructing superintendent) van de munitiefabriek in Richmond, Virginia. Nu start hij zijn eigen kantoor in Rockford, met een solide klantenbestand.

Van der Meer arrived in this country in his youth, settled in Aurora in 1919. After launching his career in Aurora, Mr. van der Meer designed schools and other public buildings in various cities in Illinois, among them the Marmion and Madonna High Schools in St. Charles, St. Vincent's Orphanage in Freeport, St. Joseph's Hospital in Aurora, Sacred Heart Seminary in Geneva, and in Rockford, the Muldoon and St. Thomas High Schools.

Van der Meer arriveerde in zijn jeugd in dit land, vestigde zich in 1919 in Aurora. Nadat hij zijn carrière in Aurora had gestart, ontwierp Van der Meer scholen en andere openbare gebouwen in verschillende steden in Illinois, waaronder de Marmion en Madonna High Schools in St. Charles, St. Vincent's weeshuis in Freeport, St. Joseph's Hospital in Aurora, Sacred Heart Seminary in Genève, en in Rockford, de Muldoon en St. Thomas High Schools.

Op 12 maart 1920 staat Wybe van der Meer samen met zijn vrouw Engelina Maria Verhaaff op de passagierslijst van de SS Mauretanius, vertrekkend vanuit Southampton. Engelina is de zus van zijn schoonzus; de eerste en tweede vrouw van Frans van der Meer waren zussen van Engelina. Wybe was in Nederland om te trouwen op 17 februari 1920 in Amersfoort. Engelina is de dochter van een voormalige werkgever van Wybe, en ze kennen elkaar al van jongs af aan. Het echtpaar vestigde zich daarna in Rockford.

Engelina’s vader was Hendrik Clemens Johannes Marie Verhaaff, een timmerman, geboren op 26 juni 1861 in Leiden. Hij was de zoon van Jacobus Adrianus Johannes Verhaaff en Maria Lensink. Hendrik trouwde op 22-jarige leeftijd, op 5 juni 1884 in Assen, met Petronella Catharina Hoefsloot.

Op 23 maart 1923 verhuist W. J. van der Meer zijn kantoor binnen hetzelfde gebouw in Rockford, van kamer 214-15 in de Mead Building naar een hoekkantoor op dezelfde verdieping. Deze nieuwe ruimte is groter en beter geschikt voor zijn werk. Op dat moment werkt hij aan het ontwerp van een schoolgebouw in Savannah, Illinois, evenals aan verschillende andere gebouwen in en rondom Rockford, Illinois.

Wybe van der Meer, Mead building, Rockford

Wybe van der Meer, Composer, Rockford, Illinois

W.J. van der Meer componeert een lied.

Een nieuw lied, Joung Sang (Avondlied), gecomponeerd door Wybe J. van der Meer, architect, is zojuist uitgegeven door de Amsterdamse uitgevers G. Alsbach & Co. Meneer Van der Meer schreef zowel de tekst als de muziek voor dit stuk. De tekst is beschikbaar in het Nederlands, Fries en Engels. Daarnaast heeft hij verschillende andere werken gecomponeerd en uitgegeven. Een verzameling van zijn gedichten, De Swalker (De Zwerver), is eveneens uitgegeven in drie talen.

In 1927 laten ze een huis bouwen naar eigen ontwerp 1619 Westchester Drive in Rockford. Hier wonen ze tot 1930, dan verhuizen ze naar 1704 National Avenue in Rockford. Hier woonde tot 1930 bisschop Edward F. Hoban.

Wybe exposeert met vier ander locale architecten met tekeningen en foto's van hun werk. Met een officiele opening door de voorzitter Frank A. Carpenter en musicale omlijsting op viool en piano.

Gedurende zijn carrière onderhield Wybe een nauwe en vriendschappelijke band met de bisschop, wat hem veel opdrachten opleverde en ook resulteerde in een boek (Van der Meer, Wybe Jelles. Catholic Churches and Institutions. Rockford, IL: Diocese of Rockford, 1931). In 1934 droegen zij hun huis terug aan het bisdom en vertrokken ze datzelfde jaar uit Rockford, na het faillissement van Wybes architectenbureau. Op 8 september 1934 reisden zij met de SS Volendam van de Holland America Lijn van New York naar Rotterdam (zie passagierslijst hierboven). Als adres gaven ze Hollandselaan 4 in Hilversum op, waar Lambertus van der Meer woonde. Op de passagierslijst staan drie volwassenen en twee kinderen met de Amerikaanse nationaliteit, waarbij de kinderen niet apart vermeld staan. De reis kostte Wybe in totaal $454,-. Het jaar ervoor was hij failliet gegaan. De reden voor zijn vertrek naar Nederland is niet duidelijk, maar kennelijk verbleven ze van september 1934 tot 22 juni 1935 in Nederland.

Op 2 juli 1935 arriveerde het hele gezin — Wybe, Engelien en de drie kinderen — in New York na een reis met de Black Hawk, die in Rotterdam was begonnen op 22 juni van dat jaar.

In 1948 woonde zijn weduwe samen met Wybe Jelles junior op 70 South May Street in Aurora, Illinois, Verenigde Staten. Dat jaar reisden zij naar Nederland voor de begrafenis van Wybe senior in Sint Nicolaasga. Na zijn overlijden werd zijn lichaam per schip vanuit de VS naar Nederland overgebracht, via Rotterdam naar Sint Nicolaasga.

Als architect heeft hij een lange lijst van gebouwen achter zijn naam staan, zie de lijst van zijn gebouwen daarnaast komen in ieder geval drie van zijn gebouwen op de lijst van National Register of Historic Places voor, St. Thomas High School, Shell R. Smit Building en St. Charles Hospital.

Zijn vrouw, Engelien Verhaaff, geboren op 17-09-1891 overleed in november 1972 in Albuquerque, Bernalillo County, New Mexico, waar ze kennelijk vanaf 1965 woonde in de buurt van Wybe Jelles Junior.

Ze ligt begraven op Sunset Memorial Park, Bernalillo County, New Mexico --> Van Der Meer, Engelien M., b. 1891, d. 1972, Sec. 5 #3 (bron : http://www.interment.net/data/us/nm/bernalillo/sunsetmem/sunset_uv.htm).

Ook Wybe Jelles Jr. was architect, met een focus op energiezuinige gebouwen. Zijn vader had hier al mee geëxperimenteerd door de platte daken van twee gebouwen te koelen met stromend water, wat resulteerde in een temperatuursverlaging van ongeveer twee graden in het gebouw.

ENGELIEN VANDERMEER was born 17 September 1891, received Social Security number 585-38-8295 (indicating New Mexico) and, Death Master File says, died November 1972.

VAN-DER-MEER, WYBE J. was born 12 February 1928, received Social Security number 347-20-3848 (indicating Illinois) and, Death Master File says, died 28 January 1995 349682 Check the source file (free) and then check Archives for WYBE VAN-DER-MEER.

VANDERMEER, WYBE J who was 24 (born ABT 1963) married 4 OCT 1987 in BEXAR COUNTY, TEXAS, U.S.A. a bride named VALERIE ROBERTSON who was 28 (born ABT 1959). 349683 Check the source file (free) and then check Archives for WYBE VANDERMEER.

VANDERMEER, ZACHARY T who was 27 (born ABT 1980) married 6 OCT 2007 in TRAVIS COUNTY, TEXAS, U.S.A. a bride named RACHEL J WALKER who was 23 (born ABT 1984). 349684 Check the source file (free) and then check Archives for ZACHARY VANDERMEER